Dự kiến đến năm 2020, Việt Nam sẽ có khoảng 2,5 triệu lao động làm trong ngành du lịch, mang lại doanh thu khoảng 35 tỷ USD. Tuy nhiên khó khăn hiện nay là thiếu lao động Việt Nam lành nghề.

Trước thực trạng hiện chúng ta đang rất thiếu nhân lực có trình độ, có tay nghề đạt chuẩn quốc tế trong ngành dịch vụ du lịch, Ông Vũ Tất Đạt – Tổng Giám đốc trường Quốc tế CHM đã có những chia sẻ về cung – cầu ngành.

Ông Vũ Tất Đạt, Tổng Giám đốc trường Quốc tế CHM (CitySmart Hotel Management)

Những năm gần đây, Việt Nam được xem là ngôi sao mới nổi lên trên thị trường du lịch của Đông Nam Á. Là người có nhiều kinh nghiệm trong ngành Khách sạn, ông đánh giá thế nào về nguồn nhân lực đáp ứng cho sự phát triển này?

Thật sự là Việt Nam chúng ta hiện đang rất thiếu nhân lực có trình độ, có tay nghề đạt tiêu chuẩn quốc tế và có đủ niềm đam mê để làm trong ngành “công nghiệp không khói” này. Chính vì vậy, trong xu hướng đầu tư ngày càng tăng đối với các nhà hàng, khách sạn, resort 5 sao như hiện nay, thị trường nhân lực của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị “chiếm dụng” từ nguồn nhân lực các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia…

Theo thống kê chính thức của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, trong năm 2016 số lượng lao động trực tiếp trong ngành du lịch khoảng 1 triệu người. Với tốc độ tăng trưởng, đầu tư, thu hút du khách… của du lịch Việt Nam hiện nay, dự đoán đến năm 2020 sẽ cần đến 2,5 triệu lao động làm trong ngành này. Doanh thu của ngành du lịch hiện tại là 18 tỷ USD, theo đà tăng trưởng đến năm 2020 ước tính khoảng 35 tỷ USD. Hàng loạt các khách sạn 5 sao liên tục được các doanh nghiệp lớn đầu tư đưa vào hoạt động, ví dụ như VinGroup, SunGroup, FLC, Saigontourist… Cùng với đó là xu hướng nhiều thương hiệu quốc tế hàng đầu về bất động sản du lịch như: Accor, JW Marriott, Hyatt, InterContinental, Four Seasons… đã và đang rốt ráo tăng thêm thị phần tại Việt Nam, góp phần tạo nên sự cạnh tranh đa dạng, hấp dẫn nhưng cũng không kém phần khốc liệt. Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực yếu và thiếu hiện nay của chúng ta là rào cản lớn cho sự phát triển của ngành du lịch.

Vậy thiếu hụt nguồn nhân lực diễn ra những năm qua có nguyên nhân từ đâu? Và hệ quả của việc này sẽ như thế nào?

Có một nghịch lý là ngành dịch vụ của chúng ta không thiếu nhân công mà chỉ thiếu nhân công lành nghề. Nguyên nhân thì có nhiều, tuy nhiên phần lớn là do việc đào tạo trong ngành chưa đủ thực tế, chưa bám theo nhu cầu chính yếu của thị trường. Đào tạo thường tập trung vào lý thuyết mà yếu về thực hành. Cách đào tạo, giảng dạy này đi ngược với xu thế quốc tế, vì vậy sinh viên của chúng ta ra trường thua kém các nước trong khu vực về nhiều kỹ năng. Lấy ví dụ như khi khảo sát trên các du thuyền quốc tế 5 sao hiện nay, lao động Việt Nam chủ yếu đảm nhận khâu vệ sinh, rửa chén hoặc phục vụ trong bộ phận buồng. Trong khi đó, các bộ phận khác như tiếp tân, phục vụ bàn, các vị trí giám sát … hầu như do lao động các nước như Singapore, Thái Lan, Trung Quốc đảm nhận. Sở dĩ có sự phân công lao động như vậy, bởi lao động của ta thua kém nước bạn nhiều kỹ năng như: trình độ ngoại ngữ, tự tin trong giao tiếp, các kỹ năng nghề nghiệp không đạt chuẩn quốc tế…

Những doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, khách sạn đều đã và đang có những phương án giải quyết vấn đề về thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng. Theo anh, với cách làm của từng doanh nghiệp như hiện nay, liệu có khả thi, hiệu quả? Hay cần có một chiến lược chung nào đó?

Mỗi doanh nghiệp kinh doanh trong ngành Du lịch, Khách sạn, Giải trí hiện nay đều phải trăn trở tìm cách khắc phục vấn đề“nguồn nhân lực” theo một hướng đi nào đó. Có nơi sàng lọc rất kỹ từ đầu vào, thậm chí chấp nhận chậm tiến độ khai trương để có được đội ngũ nhân sự như mong đợi. Nhưng cũng không ít nơi dùng biện pháp tuyển dụng ồ ạt, nhanh chóng để có số lượng lớn nhân sự cho vào làm thử việc rồi mới sàng lọc qua cọ sát thực tế và chấp nhận tỷ lệ rơi rụng từ 25 – 30% trong năm đầu kinh doanh. Rồi có cả biện pháp lấy nhân sự từ đối thủ cạnh tranh trong vùng bằng một số lợi ích trực tiếp, trả tiền thẳng cho người lao động, chấp nhận quỹ lương bị đội lên cao hơn dự kiến…

Tuy nhiên, tất cả những biện pháp nêu trên đều chỉ là giải pháp tình thế. Tôi nghĩ, các doanh nghiệp trong ngành cần chung tay tìm giải pháp cho việc nâng cao chất lượng đào tạo “nhân lực du lịch quốc tế” cho lao động Việt Nam để cùng nhau phát triển bền vững. Giải pháp đó không chỉ để đáp ứng cho “cơn khát” nhân lực hiện nay mà còn tạo được sự cạnh tranh, nâng cao vị thế về nhân sự của Việt Nam đối với thị trường lao động quốc tế.

Là một đơn vị giáo dục đào tạo nhân lực cho ngành, định hướng của CHM là gì, thưa anh?

Giáo dục là một ngành thú vị bởi được đồng hành cùng cả xã hội, tham gia vào quá trình hiện thực hóa giá trị con người, góp phần tạo nên sự cạnh tranh quốc gia. Tại Việt Nam hiện nay, có rất nhiều các cơ sở đào tạo chỉ đơn giản đạt nhu cầu “Bằng cấp” hoặc “Chứng chỉ” cho người đi học, mà thực sự không định vị, không hướng được họ đến mục tiêu tạo giá trị cho nhu cầu của người sử dụng lao động.

Lợi thế và cũng là yếu tố then chốt mà CHM là nhìn thấy tiềm năng thị trường và vì có thế mạnh về mảng dịch vụ, đặc biệt là hai ngành mà trường đang đào tạo là Quản trị Khách sạn và Nghệ thuật Ẩm thực. Chúng tôi cam kết chất lượng đào tạo tương đương với du học nước ngoài; bằng cấp có giá trị; cơ sở vật chất hiện đại; giảng viên giàu kinh nghiệm… cùng cơ hội thực tập và việc làm sau tốt nghiệp tại các khách sạn 5 sao hàng đầu cho học viên.

Vậy đâu là thách thức mà một đơn vị giáo dục gặp phải?

Thứ nhất là số đông gia đình Việt Nam hiện nay và ngay cả các em sinh viên đi học đều hướng tới bằng cấp Đại học mà quên đề cao giá trị cạnh tranh của chính bản thân mình. Thêm nữa, thách thức cạnh tranh về giá của các chương trình đào tạo không đồng hành với kiến thức và kỹ năng mà sinh viên cần được trang bị khi ra trường. Chi phí cho mục tiêu đào tạo chỉ cần “Bằng cấp” khác biệt rất nhiều lần so với chi phí để tạo ra một con người có giá trị cốt lõi. Để vượt qua những khó khăn này,  CHM luôn tâm niệm phải kiên định với trách nhiệm  “đồng hành cùng xã hội”, tham gia vào sự nghiệp phát triển con người, phát triển nguồn nhân lực ngành theo tiêu chuẩn quốc tế. Và thật vinh dự cũng như vô cùng may mắn cho CHM là có các đối tác là hệ thống các tập đoàn khách sạn 5 sao trong nước và quốc tế như IHG, JW Marriott, Lotte… có chung hoài bão tham gia cùng chúng tôi thực hiện sứ mệnh này.

Xem thêm về hai khóa đào tạo của CHM tại:

https://www.youtube.com/watch?v=twPFkDndI2I.

https://www.youtube.com/watch?v=kkAVpClXPDk.

Địa chỉ: 162A Hoàng Hoa Thám, Tây Hồ, Hà Nội.

Hotline: 098 428 6161 | Tel: (024) 7108 6161.

Website: www.CHM.edu.vn.

Facebook: www.facebook.com/chm.edu.

Email: info@CHM.edu.vn.